2019-2022 Liosta Sealadach Athbhreithnigh Próisigh
2019
De réir treoracha ón EOECNA, ghlac an Roinn le hiarratais in Eanáir 2019 do Liosta Sealadach úr d’Éirinn, le teacht in ionad an liosta ó 2010. Iarradh ar na 31 údarás Áitiúil iarratais a chur isteach chuig an Roinn i dtaca le haon mhaoin a bhí faoina gcúram, agus maoine ó Liosta Sealadach 2010 san áireamh.
2020
D’eagraigh an Roinn, i gcomhar le ICOMOS Ireland, dhá cheardlann agus plé comhchéime le páirtithe leasmhara ar Liosta Sealadach Oidhreachta Domhanda na hÉireann i mí Feabhra agus Meitheamh 2020. Lena chois sin, d’eagraigh an Roinn sain-treoraíocht maidir le hiarratais a chríochnú don Liosta Sealadach faoi choinne páirtithe leasmhara a raibh suim acu ann i mí na Nollag 2020.
2021
Glacadh le sé iarratas bhailí faoin sprioc ar an 30 2021:
- Tírdhreach Cultúrtha d’Ardtalamh Bhoirne, Contae an Chláir;
- Inis Cealtra (Inis Cealtra / Inishcaltra / Oileán an Chuilinn), Contae an Chláir;
- Tionól Cábla Trasatlantach: Dairbhre, Contae Chiarraí-Heart’s Content, Talamh an Éisc agus Labradar, Ceanada;
- Láithreáin Ríoga na hÉireann, Contae Chiarraí, na hIarmhí, Thiobraid Árann, Ros Comáin, agus na Mí*;
- Tírdhreach na dTuamaí Pasáiste i gContae Shligigh; agus
- Gleann an Dá Loch, Contae Chill Mhantáin (aistarraingthe ina dhiaidh).
*meastar go nglacfar le hEamhain Mhacha (Navan Fort), Contae Ard Mhacha mar chuid den ainmniúchán trasteorann.
Rinne Sainghrúpa Comhairleach (SGC), a bhí ceaptha ag an Aire, measúnú neamhspleách ar iarratais agus chuir siad a eisiúint moltaí ar fáil don Aire agus iarrthóirí i Samhain 2021.
Ba iad baill an SGC:
- Dr Carol Westrik – Cathaoirleach agus Saineolaí Oidhreachta Domhanda (Comhairleoir Oidhreachta ag Comhairleacht Westrik)
- Jane Jackson – Saineolaí Oidhreachta Tionsclaíocht (Príomhshaineolaí agus príomhchomhairleoir ag Sasana Stairiúil)
- Dr Alison Sheridan – Saineolaí Seandálaíochta Idirnáisiúnta International (Comhlach Taighde, Ard-Mhúsaeim na hAlban, Comhlach Oinigh, Scoil na gClasaicí, Staire agus Seandálaíochta, Ollscoil Dhún Éideann agus Comhlach Comhfhreagrach, Deutsches Archäologisches Institut)
- Dr Will Megarry – Saineolaí Seandálaíochta Éireannach (Léachtóir Sinsearach Seandálaíochta, Scoil Timpeallacht Nádúrtha agus Thógtha, Ollscoil na Ríona, Béal Feirste)
- Dr Claire Cave – Saineolaí Oidhreachta Nádúrtha (Léachtóir ar Bhainistíocht Oidhreachta Domhanda, Scoil na Seandálaíochta, Ollscoil Bhaile Átha Cliath)
2022
D’athbhunaigh an Roinn an EAG mar Ghrúpa Teicniúil lena n-áirítear ionadaí ó ICOMOS Ireland chun Measúnú Teicniúil a dhéanamh ar na hiarratais agus chun cabhrú leis na hiarratasóirí aghaidh a thabhairt ar mholtaí an EAG. Thug an Measúnú Teicniúil seo eolas do chomhdhéanamh deiridh an Liosta Sealadach.
Cuimsíonn Liosta Sealadach 2022 iad seo a leanas:
- Tírdhreach na dTuamaí Pasáiste i gContae Shligigh;
- Tionól Cábla Trasatlantach: Dairbhre, Contae Chiarraí-Heart’s Content, Talamh an Éisc agus Labradar, (ainmniúchán srathach trasnáisiúnta le Ceanada); agus
- Láithreáin Ríoga na hÉireann: Dún Ailinne, Contae Chill Dara; Cnoc Uisnigh, Contae na hIarMhí; Carraig Phádraig, Contae Thiobraid Árann; Ráth Cruachan, Contae Ros Comáin; agus Teamhair, Contae na Mí (ainmniúchán srathach trasteorainn le hEmhain Mhacha/Emain Macha/, Contae Ard Mhacha) a chur san áireamh.